Okres jesienno-zimowy jest dla naszego organizmu nie lada wyzwaniem. Kiedy temperatura na dworze spada, a opady deszczu czy śniegu stają się codziennością, niestety łatwo o przeziębienie. Wirusy i bakterie mają idealne warunki do rozwoju właśnie w jesiennych temperaturach, a niestety nasza odporność o tej porze roku często spada. Jest to spowodowane skróceniem dnia, stresem, nieodpowiednią dietą, ubiorem niedostosowanym do warunków pogodowych oraz zmniejszeniem aktywności fizycznej – zwłaszcza tej na świeżym powietrzu.
Nie oznacza to jednak, że co roku jesienią i zimą musimy chorować. Jeśli odpowiednio o siebie zadbamy i wzmocnimy swój układ odpornościowy, możemy cieszyć się doskonałym zdrowiem przez cały okres od jesieni do wiosny.
Z pomocą przychodzi nam starożytna nauka o zdrowiu Ajurweda, w której znajdziemy proste, ale zarazem bardzo skuteczne metody poprawy odporności w okresie przeziębień i grypy. Nie są one ani kosztowne, ani czasochłonne. Konieczne jest jednak wyrobienie sobie codziennych nawyków służących poprawie naszego zdrowia i samopoczucia. Możemy pomóc naszemu organizmowi w pełni zdrowia przetrwać trudny okres jesienno-zimowy z Ajurwedą. Poznaj ajurwedyjskie metody poprawy odporności.
5 niezawodnych ajurwedyjskich sposobów na poprawę odporności organizmu
Według Ajurwedy zarówno w naszym organizmie, jak i w otaczającym nas świecie przejawiają się trzy jakości zwane doszami, które odpowiadają żywiołom w przyrodzie. Są to Vata, Pitta i Kapha. Mają one różne właściwości, a ich nadmiar bądź niedobór w organizmie, który nazywany jest po prostu nierównowagą dosz, prowadzi do pogorszenia zdrowia i samopoczucia.
Vata to wiatr, Pitta to ogień, natomiast Kapha to ziemia i woda. Latem naturalnie dominuje w przyrodzie ogień, dlatego będzie nam służyć spożywanie większej ilości surowych owoców i warzyw oraz zmniejszenie spożycia gorących mocno przyprawionych i ciężkich dań.
Z kolei w okresie jesienno-zimowym dominującymi żywiołami są wiatr i woda, czyli Vata i Kapha, co może powodować szybkie wychładzanie się naszego organizmu, a także prowadzić do nadmiernego wydzielania się i gromadzenia śluzu w układzie oddechowym. Dlatego posłuży nam zwiększenie w codziennym jadłospisie rozgrzewającej i ognistej doszy Pitta w postaci ciepłych dobrze doprawionych dań. Będą one nam służyć także wczesną wiosną, gdy w przyrodzie zdecydowanie dominuje jeszcze ciężka i mokra Kapha, co sprzyja infekcjom dróg oddechowych.
Gdy wiosna robi się coraz cieplejsza i w przyrodzie zaczyna pojawiać się coraz więcej żywiołu ognia (ciepło, słońce), powinniśmy z kolei zmniejszać sukcesywnie ilość ognistych rozgrzewających potraw na rzecz tych lżejszych z większą ilością surowych warzyw, owoców i soków.
Ajurwedyjska profilaktyka przeziębień, to jednak nie tylko odżywianie, ale także rodzaj aktywności fizycznej czy sposób pielęgnacji naszego ciała.
Podpowiadamy, jak kompleksowo poprawić swoją odporność stosując Ajurwedę:
- Picie ciepłej wody.
Każdy dzień rozpoczynajmy od wypicia co najmniej jednej szklanki ciepłej wody. Rozgrzeje to nas i pobudzi do pracy wątrobę, która odgrywa ogromną rolę w prawidłowym działaniu naszego układu odpornościowego.
Ciepłą wodę warto także pić przez cały dzień.
Pamiętajmy, że Ajurweda o żadnej porze roku, nawet w czasie upalnego lata nie zaleca spożywania zimnej wody oraz zimnych potraw z lodówki bądź zamrożonych (jak na przykład lody). Wpływa to negatywnie na proces trawienia pokarmów i przyswajania składników pokarmowych, co wyraźnie przekłada się na funkcjonowanie całego naszego organizmu. Latem więc pijmy wodę o temperaturze pokojowej, natomiast w okresie od jesieni do wiosny ciepłą.
Jeśli nie lubimy pić samej wody, to jesienią i zimą możemy dodać do niej imbir oraz odrobinę soku z cytryny. Nie tylko sprawią one, że napój będzie miał przyjemny smak, ale także pozytywnie wpłyną na trawienie, rozgrzeją nas, dostarczą wielu witamin i składników mineralnych, a także wykazują działanie antybakteryjne i antywirusowe, co pomoże uchronić się przez złapaniem infekcji.
- Szczotkowanie ciała na sucho
Do prawidłowego działania naszego układu odpornościowego niezbędne jest również zachowanie dobrego krążenia limfy w organizmie. To właśnie z jej udziałem usuwane są bowiem z naszego ciała w znacznym stopniu substancje szkodliwe, w tym także patogeny wirusowe i bakteryjne, które negatywnie wpływają na stan naszego zdrowia.
Krążenie w układzie limfatycznym odbywa się inaczej niż to w układzie krwionośnym. Nie ma tutaj pompy w postaci serca, która stymulowałaby przepływ limfy w naczyniach limfatycznych. Trzeba więc samodzielnie zadbać o to, by jej krążenie było prawidłowe.
Po pierwsze nie może ona być zbyt gęsta, ponieważ utrudni to jej sprawne przesuwanie się w układzie limfatycznym. Zbyt mocne zagęszczenie limfy jest spowodowane spożywaniem dużej ilości tłuszczów, szczególnie tych nasyconych oraz cukru w postaci rafinowanej na przykład w słodyczach. Najlepiej więc wykluczyć lub chociaż znacznie ograniczyć spożycie ciast, deserów, batonów, czekolad i innych wyrobów cukierniczych, a także tłuszczów zwierzęcych oraz tłustych potraw smażonych typu fast food.
Po drugie warto wspomóc krążenie limfy w naczyniach układu limfatycznego poprzez codzienne szczotkowanie ciała na sucho. Ta prosta metoda nie tylko pozytywnie wpłynie na naszą odporność, ale również zdecydowanie poprawi jakość naszej skóry. Regularne jej szczotkowanie powoduje bowiem złuszczanie martwego poszarzałego naskórka i stymuluje produkcje kolagenu w skórze.
Ciało szczotkujemy od dołu ku górze w stronę serca oraz dużych węzłów limfatycznych takich jak te znajdujące się w pachwinach czy pod pachami.
Po takim zabiegu poczujemy się pełni energii. Warto go wykonywać codziennie rano od razu po wstaniu z łóżka.
- Aktywność fizyczna
Bycie aktywnym w okresie jesienno- zimowy jest bardzo ważne z kilku różnych powodów. Pierwszym jest to, że to właśnie aktywność naszych mięśni jest „pompą”, dzięki której limfa krąży prawidłowo w naszym układzie limfatycznym. Drugim powodem jest to, że aktywność fizyczna rozgrzewa organizm, co jest nam bardzo potrzebne właśnie jesienią i zimą, gdy o wiele szybciej i mocniej się wychładzamy. Trzecim powodem jest lepsze dotlenienie organizmu dzięki uprawianiu sportu, co sprawia, że wszystkie nasze narządu o wiele lepiej funkcjonują, a więc poprawia się również nasza odporność.
Czwartym powodem, dla którego nie powinniśmy rezygnować z ćwiczeń fizycznych jesienią i zimą, jest fakt, że aktywność fizyczna wpływa bardzo pozytywnie na nasze samopoczucie oraz zdrowie psychiczne. Podnosi on poziom tak zwanych hormonów szczęścia w organizmie i powoduje, że czujemy się znacznie lepiej w szare i krótkie jesienno- zimowe dni, a nie zapominajmy, że nasz stan psychiczny jest bezpośrednio związany z naszym zdrowiem fizycznym i ma duży wpływ na naszą odporność.
Jaki rodzaj aktywności fizycznej zaleca Ajurweda w okresie jesienno-zimowym? Powinny to być ćwiczenia rozgrzewające o większej niż latem intensywności. Sprawdzi się na przykład bieganie, jazda na rowerze, czy dynamiczna joga w stylu Vinyasa.
- Sposób odżywiania dopasowany do pory roku i klimatu, w którym żyjemy
Jak już wspomnieliśmy, dostosowanie sposobu odżywiania do pory roku oraz strefy klimatycznej, w której żyjemy, jest naprawdę bardzo istotne dla naszego zdrowia.
Jesienią i zimą w naszym jadłospisie powinny przeważać potrawy gotowane, ciepłe, rozgrzewające. Mogą to być na przykład różnego rodzaju pożywne gęste zupy, gulasze warzywne, mięsne i z roślin strączkowych, czy potrawy pieczone.
Unikajmy dań wychładzających, czyli zimnych i surowych. Zmniejszmy tymczasowo ilość surowych warzyw, które spożywamy, a jeśli na przykład bardzo lubimy sałatki, to jedzmy je wyłącznie wtedy, gdy nasz ogień trawiennych jest najsilniejszy, czyli w porze obiadu.
Bardzo ważne jest to, aby nigdy nie rozpoczynać dnia od jedzenia zimnych potraw. Organizm najbardziej wychładza się nad ranem. Dlatego często właśnie wtedy najbardziej dokuczają różne choroby przewlekłe takie jak niedomagania wątroby czy astma oskrzelowa. Od rana konieczne jest rozgrzanie naszego ciała, aby uniknąć stagnacji w pracy wątroby oraz innych narządów w znaczący sposób wpływających na naszą odporność.
Potrawy polecane przez Ajurwedę na śniadanie jesienią i zimą to na przykład:
- owsianka,
- jaglanka,
- ciepła kasza manna,
- rozgrzewające zupy,
- ciepły ryż,
- głusz roślinny,
- jajecznica i ciepłe tosty.
- Wspomagające organizm ajurwedyjskie zioła i przyprawy
Bardzo ważnym elementem jesienno- zimowej profilaktyki przeziębień jest stosowanie aromatycznych i rozgrzewających ziół i przypraw, które mają jednocześnie działanie antybakteryjne i antywirusowe.
Należą do nich na przykład:
- imbir
- kurkuma,
- kumin,
- papryka,
- pieprz,
- kardamon,
- goździki
- gałka muszkatołowa.
Starajmy się codziennie dodawać je do gotowanych potraw.
W naszym klimacie warto także spożywać regularnie czosnek oraz cebulę, które zawierają substancje zwalczające wirusy i bakterie. Pamiętajmy jednak, że według Ajurwedy powinniśmy spożywać je w umiarkowanych ilościach, ponieważ w nadmiarze mogą powodować rozdrażnienie, kłopoty z zasypianiem, trudności z koncentracją, nadmierne pobudzenie, a nawet agresję.
Ajurweda, akademicka medycyna oraz psychologia są również zgodne co do tego, że negatywny wpływ na odporność naszego organizmu ma także stres.
Niestety nie jesteśmy w stanie na co dzień całkowicie wyeliminować ze swojego życia stresujących sytuacji. Możemy jednak zadbać o to, by lepiej radzić sobie ze stresem i aby miał on mniejszy wpływ na nasze psychiczne i fizyczne zdrowie.
Pomocna będzie tutaj oczywiście regularna aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie, ale warto wypróbować również kilka sprawdzonych prostych metod, które pomogą nam ujarzmić stres takich jak medytacja czy ćwiczenia oddechowe. Jeśli jednak nie potrafimy sobie poradzić z nadmiarem negatywnych emocji samodzielnie, wówczas nie wstydźmy się szukać profesjonalnej pomocy lekarskiej lub psychologicznej. Łącząc ją z holistycznym ajurwedyjskim podejściem do zdrowia, z pewnością uzyskamy bardzo dobre rezultaty.
