Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD), która popularnie często nazywana jest psychozą maniakalno-depresyjną, to rodzaj zaburzenia, które jest stosunkowo słabo znane w społeczeństwie. Często myli się ją ze schizofrenią albo borderline, pomimo iż stanowi oddzielną jednostkę w psychiatrii.
Ze względu na to, że choroba afektywna dwubiegunowa posiada także kilka typów, warto poznać je wszystkie, aby lepiej rozpoznawać problemy u siebie lub swoich bliskich.
Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
Choroba afektywna dwubiegunowa należy do zaburzeń nastroju. Głównym objawem jest naprzemienne występowanie epizodów depresyjnych i epizodów manii lub hipomanii. Naprzemiennie i nienaturalnie podwyższony lub obniżony nastrój są zazwyczaj przeplatane także okresami remisji.
W epizodach depresyjnych zazwyczaj obserwowane są takie problemy jak: obniżenie nastroju i samooceny, zmniejszenie energii we wszystkich sferach życia, spadek tempa wykonywania czynności czy też brak zainteresowania i radości płynących z tych aktywności, które dawniej sprawiały radość. Z kolei w epizodach manii wyróżniamy objawy takie jak mniejsza potrzeba snu, wzrost aktywności i samooceny, wzmożony napęd do działania, natłok myśli, euforyczny nastrój, a także skłonność do zachowań ryzykownych.
Choroba afektywna dwubiegunowa I typ i II typu
CHAD I oraz II typu mają tak zwaną klasyczną postać. Choroby te przybierają kształt naprzemiennych zmian nastroju (a co za tym idzie także zachowania), które mają stosunkowo długie okresy trwania i są często przeplatane okresami remisji. W I typie choroby zarówno depresja, jak i mania są bardzo silne, czasem wręcz mają tragiczny przebieg. Okresy manii zazwyczaj są krótsze i wynoszą od 2 tygodni do 5 miesięcy, podczas gdy okresy depresji są dłuższe, zazwyczaj trwają od 4 do 9 miesięcy.
W II typie choroby afektywnej dwubiegunowej wyróżniamy ciężkie depresje, które mają długi przebieg, a także krótkie hipomanie (łagodniejsze od manii), których długość nie przekracza 3 tygodni.
Choroba dwubiegunowa z szybką zmianą faz
Odrębnym typem choroby afektywnej dwubiegunowej jest postać z szybką zmianą faz, w której w ciągu roku występują 4 lub więcej okresy depresji bądź manii. Remisje są krótkie i rzadkie, a nawet nie muszą występować wcale. Często obserwuje się w tym przypadku bezpośrednie przejście od depresji do manii lub odwrotnie.
Bardzo trudnymi odmianami choroby afektywnej dwubiegunowej mogą być typy z ultra szybką zmianą faz oraz okołodobową zmianą faz. W pierwszym przypadku epizody zazwyczaj trwają kilka dni, natomiast w drugim – oba ujawniają się nawet w ciągu jednej doby (maksymalnie dwóch).
Postać sezonowa
Choć powszechnie sezonowość kojarzona jest z depresją, może ona występować również w chorobie afektywnej dwubiegunowej. W tym przypadku zazwyczaj obserwuje się nawroty epizodów depresyjnych w czasie miesięcy jesienno-zimowych, a manię lub hipomanię w ciągu miesięcy letnich.
