Jednym z mikropierwiastków, który odgrywa bardzo istotną rolę w naszym organizmie, jest selen. Został on odkryty ponad dwieście lat temu. Początkowo był oceniany jako pierwiastek toksyczny, dopiero od około 50 lat docenia się jego pozytywny wpływ na zdrowie.
Gdzie go szukać?
Selen znajdziemy m.in. w: podrobach, owocach morza, drożdżach piwowarskich, produktach pełnoziarnistych, rybach, natomiast najlepszym jego źródłem są orzechy brazylijskie.
Podaż selenu wraz z dietą zależy w dużym stopniu od zasobności gleby w ten pierwiastek. Zgodnie z łańcuchem pokarmowym selen z gleby dostaje się do roślin, a wraz z pokarmem roślinnym do organizmów zwierząt i ludzi. Polskie gleby, podobnie jak w całej Północnej Europie, są bardzo ubogie w selen, a ilość pobieranego selenu przez Polaków należy do najniższych we Europie (ok. 40 µg). Taka sytuacja skłoniła wiele krajów, w tym Nową Zelandię, Australię i Finlandię, do wzbogacania nawozów w selen. W Polsce coraz częściej lekarze sugerują, aby suplementować ten pierwiastek z dietą pod kontrolą lekarską.
Zalety selenu
Selen to potężny przeciwutleniacz. Redukuje wolne rodniki i opóźnia procesy starzenia. Jest nazywany pierwiastkiem młodości. Wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, nerwowego, a także ma działanie przeciwnowotworowe. Badania potwierdzają, że suplementacja selenu chroni przed nowotworami jelita grubego, płuc, krtani, prostaty, trzustki, żołądka i przełyku. Trzeba jednak uważać, żeby nie przedawkować tego pierwiastka, bo w nadmiarze może stać się on toksyczny dla organizmu.
Inne zalety selenu to udział w syntezie hormonów produkowanych przez tarczycę (stąd polecany jest dla osób z chorobami tarczycy, w tym Hashimoto). Wiele wyników badań potwierdza, że suplementacja selenu zmniejsza stan zapalny tarczycy. Niedobór tego pierwiastka prowadzi do zdecydowanego obniżenia aktywności tarczycy, uszkodzeniu ulegają jej tkanki oraz zmniejsza się wpływ hormonu T3 na metabolizm organizmu. Długotrwały niedobór selenu powoduje niedostateczną przyswajalność jodu, co może w konsekwencji zdecydowanie nasilić niedoczynność tarczycy.
Selen jest niezbędny także do prawidłowego rozwoju płodu, a jego niedobór może prowadzić do nieodwracalnych zmian u rozwijającego się dziecka. Poleca się go także w leczeniu niepłodności u mężczyzn, ponieważ wpływa na metabolizm testosteronu i fizjologię jąder.
Dodatkowo selen ma również zastosowanie w leczeniu niedożywiania białkowo-energetycznego, natomiast u kobiet łagodzi objawy menopauzy. Suplementacja selenu zmniejsza ryzyko zapalenia wątroby. Prawdopodobnie stanowi on najważniejszy składnik odżywczy, hamujący progresję zakażenia wirusem HIV do pełnoobjawowego AIDS.
Skutki niedoboru Selenu
Niedobór selenu może przyczyniać się do powstawania wielu chorób: wirusowych, nowotworowych, zaburzeń neuropsychiatrycznych oraz zaburzeń zdolności rozrodczych wśród mężczyzn. Szczególną rolę niedobór selenu odgrywa w chorobach układu krążenia oraz układu kostnego; może objawiać się również zmęczeniem osłabieniem, nasilonymi infekcjami oraz przeziębieniami, nawracającymi stanami zapalnymi skóry, opryszczką, wolami tarczycowymi, chorobami wątroby i trzustki oraz niewydolnością serca.
Suplementujesz Selen?
Niestety selen jest pierwiastkiem nietrwałym w organizmie. Podczas kontaktu z węglowodanami, a zwłaszcza z cukrami prostymi, przechodzi w formę nieprzyswajalną, stając się bezużyteczny dla organizmu. Dlatego osoby spożywające duże ilości słodyczy pozbawiają się tego cennego biopierwiastka. Witamina C wpływa na osłabienie wchłaniania selenu. Do takiej sytuacji dochodzi wtedy, gdy w organizmie jest jej nadmiar. Przeciwne działanie wykazuje witamina E, która ułatwia jego wchłanianie. Selen i witamina E działają synergistycznie, blokując szkodliwe procesy utleniania w tkankach.
Warto więc zbadać stężenie selenu we krwi i na podstawie wyniku zwrócić uwagę na podaż tego pierwiastka. Wybierając suplement, lepiej wybrać organiczną formę selenu, ponieważ jest lepiej przyswajalna niż nieorganiczna lub na przegryzkę w pracy lub w szkole wybierać orzechy brazylijskie w odpowiedniej ilości.
Przyda się. Dzięki.
Nie uzywam tego.