Występuje gdy w macicy rozwija się więcej niż jeden płód. Najczęstsze to ciąże bliźniacze (1 na 80 porodów). Rozróżnia się ciążę jednojajową (identyczne bliźnięta) i dwujajową (różne bliźnięta). Wiąże się z większym ryzykiem powikłań, wymaga częstszych kontroli lekarskich. Może być wynikiem naturalnego zapłodnienia lub metod wspomaganego rozrodu.
Ciąża bliźniacza to ciekawe zjawisko, które według najnowszych różnych danych występuje z częstotliwością około 1 na 80 ciąż naturalnych. W kontekście stosowania technik wspomaganego rozrodu częstość ta wzrasta nawet do 20-25%. Rozpoznanie ciąży mnogiej często następuje podczas pierwszego badania ultrasonograficznego, które wykonuje się między 6. a 8. tygodniem ciąży. Trzeba jednak wiedzieć, że już wcześniej mogą pojawić się charakterystyczne objawy sugerujące rozwój więcej niż jednego płodu.
Przyszłe mamy spodziewające się bliźniąt doświadczają zazwyczaj znacznie intensywniejszych objawów ciążowych. Poranne mdłości są bardziej nasilone, a poziom hormonu gonadotropiny kosmówkowej (hCG) jest wyraźnie wyższy niż w przypadku ciąży pojedynczej. Zmęczenie i senność mogą być tak znaczące, że utrudniają codzienne życie. „Właśnie gwałtowny wzrost poziomu hormonów jest odpowiedzialny za większość wczesnych objawów ciąży bliźniaczej” – podkreślają specjaliści.
Najważniejsze sygnały ostrzegawcze i objawy ciąży bliźniaczej w pierwszym trymestrze
Tutaj charakterystyczne oznaki, które mogą wskazywać na ciążę mnogą:
- Szybszy przyrost masy ciała w pierwszym trymestrze
- Wyjątkowo silne nudności i wymioty (czasami występuje hyperemesis gravidarum)
- Znacznie większe napięcie i bolesność piersi
- Wcześniejsze wyczuwanie ruchów płodu
- Nadmierne zmęczenie i senność
- Szybszy wzrost obwodu brzucha
- Podwyższone powinno sięści markerów biochemicznych
Specyficzne wymagania i zalecenia dla kobiet spodziewających się bliźniąt
Ciąża bliźniacza wymaga szczególnej opieki medycznej i częstszych wizyt kontrolnych (co 2-3 tygodnie w drugim trymestrze). Wyjątkowo ważne jest odpowiednie odżywianie – zapotrzebowanie kaloryczne wzrasta o około 600-800 kcal dziennie, a spożycie białka powinno być zwiększone o 50% w porównaniu do ciąży pojedynczej. Niezbędna jest też suplementacja kwasu foliowego w zwiększonej dawce oraz żelaza. Jak wynika z badań, około 60% ciąż bliźniaczych kończy się przed 37. tygodniem ciąży.
Rozwój dwóch płodów jednocześnie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia powikłań (np. stan przedrzucawkowy czy cukrzyca ciążowa). Dlatego pilne jest częste monitorowanie ciśnienia krwi i poziomu glukozy. „Pacjentki w ciąży bliźniaczej powinny szczególnie dbać o odpoczynek i unikać nadmiernego wysiłku fizycznego” – zalecają położnicy. Słyszeliście, że istnieją różne typy ciąż bliźniaczych? Mogą być jednojajowe (monozygotyczne) lub dwujajowe (dizygotyczne) – każdy typ wymaga nieco innego podejścia w zakresie opieki medycznej.
Ciąża bliźniacza – objawy, które mogą świadczyć o podwójnym szczęściu
Ciąża bliźniacza często objawia się bardziej intensywnymi dolegliwościami niż pojedyncza. Charakterystyczne symptomy to nasilone nudności i wymioty poranne, szybszy przyrost masy ciała oraz zwiększony poziom hormonu hCG we krwi. Brzuch może powiększać się szybciej niż w przypadku pojedynczej ciąży, a ruchy płodu są wyczuwalne w różnych miejscach jednocześnie. Kobiety spodziewające się bliźniąt częściej doświadczają także wzmożonego zmęczenia, zwiększonego apetytu oraz bardziej widocznych zmian w piersiach. Pewne rozpoznanie ciąży bliźniaczej możliwe jest jednak dopiero podczas badania USG, które wykonuje się już w pierwszym trymestrze.
Kiedy można rozpoznać ciążę bliźniaczą podczas badania USG? Wszystko, co musisz wiedzieć
Badanie ultrasonograficzne w 6 tygodniu ciąży pozwala na wczesne rozpoznanie ciąży bliźniaczej. Jest to najwcześniejszy moment, w którym można wiarygodnie potwierdzić obecność więcej niż jednego zarodka oraz określić typ ciąży mnogiej. W tym okresie lekarz może już zaobserwować pęcherzyki ciążowe oraz zawiązki zarodków z bijącymi sercami. Dokładność diagnozy jest bardzo wysoka, choć zawsze musimy pamiętać o kontrolnych badaniach w późniejszym okresie ciąży.
Podczas badania USG w 6 tygodniu ciąży lekarz może określić:
- Liczbę zarodków i ich umiejscowienie w macicy
- Typ ciąży bliźniaczej (jednojajowa lub dwujajowa)
- Obecność akcji serca u każdego z zarodków
- Ewentualne nieprawidłowości we wczesnym rozwoju ciąży
Wczesne rozpoznanie ciąży bliźniaczej jest bardzo ważne dla właściwego prowadzenia ciąży i dostosowania opieki medycznej. Pozwala to na odpowiednie monitorowanie rozwoju obu płodów, wczesne wykrycie potencjalnych komplikacji oraz zaplanowanie właściwej opieki przedporodowej. Regularne badania kontrolne są ważne w przypadku ciąży mnogiej, gdyż wiąże się ona z większym ryzykiem wystąpienia powikłań także dla matki, a i rozwijających się dzieci.
Ciąża bliźniacza – jakie zagrożenia mogą wystąpić podczas rozwijającej się ciąży mnogiej?
Ciąża bliźniacza wiąże się z większym ryzykiem powikłań również dla matki, a i rozwijających się płodów. Do najczęstszych zagrożeń należą: nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą, cukrzyca ciążowa oraz niedokrwistość. Istotnym problemem jest także ryzyko przedwczesnego porodu, który występuje w około 50% przypadków ciąż bliźniaczych. U płodów może wystąpić zespół przetoczenia między bliźniętami (TTTS), szczególnie w przypadku ciąży jednokosmówkowej. Zwiększone jest także prawdopodobieństwo wystąpienia wad wrodzonych oraz zaburzeń wzrostu wewnątrzmacicznego. Konieczna jest szczególnie staranna opieka perinatalna i częstsze wizyty kontrolne u lekarza prowadzącego.
