Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z nadwagą i otyłością zmaga się nawet 2 mld ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce aż 54% rodaków ma nadwagę[1]. Statystyki są zatrważające – tym bardziej, że nadmierna masa ciała skutkuje poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Otyłość a choroby układu sercowo-naczyniowego
Nadwaga i otyłość często prowadzą do kompleksów i odpowiadają za obniżenie samooceny oraz zmniejszenia poczucia własnej wartości. Warto jednak mieć świadomość, że nadmierne kilogramy oddziałują nie tylko na sferę psychiczną, ale stanowią jeden z głównych czynników zwiększających ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.
Liczne badania jednoznacznie pokazują, że wzrost wartości BMI zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Dzieje się tak m.in. dlatego, że tkanka tłuszczowa – jako aktywny metabolicznie gruczoł wydzielania wewnętrznego – pomaga w syntezie oraz uwalnianiu wielu substancji, które wpływają na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego[2].
- Choroba niedokrwienna serca
Zgodnie z ustaleniami WHO, chorobę niedokrwienną serca powoduje wiele czynników, w tym: hiperlipidemia, nadciśnienie tętnicze, otyłość[3]. Badania naukowe pokazują, że u osób otyłych obserwuje się niskie stężenie adiponektyny – peptydu, który wywiera m.in. działanie przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne. Niskie stężenie tej substancji koreluje z nasileniem objawów choroby niedokrwiennej serca oraz niewydolności mięśnia sercowego[4].
- Zawał serca
Otyłość związana jest z występowaniem przewlekłego stanu zapalnego. Okazuje się, że podwyższone stężenie CRP zwiększa ryzyko zawału serca[5].
- Przerost serca
Nadmierna masa ciała wielokrotnie zwiększa wielkość spoczynkowego przepływu krwi przez tkankę tłuszczową. Konsekwencją jest zwiększenie objętości krwi krążącej oraz zwiększenie pojemności wyrzutowej i minutowej serca. Te wszystkie zmiany prowadzą z kolei do przerostu mięśnia sercowego – przede wszystkim lewej komory[6].
- Kardiomiopatia otyłościowa
Tłuszcz zgromadzony w nadmiarze może prowadzić do otłuszczenia narządów, w tym serca. Zwiększenie otłuszczenia oraz występowanie nacieków tłuszczowych mogą skutkować kardiomiopatią otyłościową. Stan ten objawia się m.in. uczuciem stałego zmęczenia, kołataniem serca, dusznościami nawet po niewielkim wysiłku fizycznym, bóle i zawroty głowy[7].
Chorobom serca związanym z otyłością można zapobiec
Chorobom serca, które wynikają z nadmiernej masy ciała, można skutecznie zapobiec. Niezwykle ważne jest dietetyczne leczenie otyłości oraz niedopuszczanie do powracania zbędnych kilogramów. O czym należy pamiętać?
- Ograniczenie kaloryczności posiłków
Podstawą skutecznego odchudzania jest doprowadzenie do deficytu energetycznego. Nie chodzi jednak o to, aby drastycznie ograniczać kaloryczność posiłków. Poprzez stosowanie się do zasad racjonalnego odżywiania oraz wprowadzenie aktywności fizycznej można osiągnąć taki stan.
- Regularne spożywanie mniejszych posiłków
Posiłki staraj się spożywać w regularnych odstępach czasu – najlepiej co 3-4 godziny. Warto przy tym przyrządzać mniejsze porcje – tak, aby nie przekraczać zapotrzebowania energetycznego. Takie podejście pozwoli uniknąć podjadania między posiłkami – jednej z przyczyn nadwyżki energetycznej.
- Rozsądnie wybieraj to, co jesz
Nie musisz rezygnować z tłuszczów, które kojarzą się z wysoką kalorycznością. Są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego wybieraj przede wszystkim produkty spożywcze będące źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Ogranicz natomiast spożycie tłuszczów nasyconych i tłuszczów trans – przyczyniają się bowiem do wzrostu poziomu cholesterolu LDL. Masło zamień na margarynę roślinną, np. Optima Cardio, bogatą w sterole roślinne skutecznie obniżające poziom cholesterolu, a także potas, pomagający w prawidłowym utrzymaniu ciśnienia krwi.
Cukry proste zastąp węglowodanami złożonymi. Te pierwsze dostarczają wyłącznie tzw. puste kalorie oraz odpowiadają za wzrost wydzielania insuliny. Ich spożycie zaspokaja głód tylko na chwilę, a następnie przyczyniają się do wzrostu apetytu[8]. Te drugie nie powodują gwałtownych wahań poziomu cukru we krwi, na dłużej zaspokajają głód.
- Zwiększ aktywność fizyczną
Zacznij się ruszać – nie tylko po to, aby doprowadzić do deficytu energetycznego bez towarzyszącego uczucia głodu. Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia nawet o 30-50%[9].
[1] https://www.gov.pl/web/psse-zgierz/swiatowy-dzien-otylosci
[2] http://www.czytelniamedyczna.pl/4431,otyo-a-choroby-ukadu-sercowonaczyniowego.html
[3] Sercowo-naczyniowe objawy otyłości; Praca poglądowa; Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Akademii Medycznej, Szpital Bródnowski w Warszawie; Copyright © 2007 Via Medica ISSN 1734–3321
[4] http://www.czytelniamedyczna.pl/4431,otyo-a-choroby-ukadu-sercowonaczyniowego.html
[5] http://www.czytelniamedyczna.pl/4431,otyo-a-choroby-ukadu-sercowonaczyniowego.html
[6] Sercowo-naczyniowe objawy otyłości; Praca poglądowa; Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Akademii Medycznej, Szpital Bródnowski w Warszawie; Copyright © 2007 Via Medica ISSN 1734–3321
[7] Sercowo-naczyniowe objawy otyłości; Praca poglądowa; Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Akademii Medycznej, Szpital Bródnowski w Warszawie; Copyright © 2007 Via Medica ISSN 1734–3321
[8] https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/czy-trzeba-ograniczyc-weglowodany-zeby-schudnac/
[9] https://ncez.pzh.gov.pl/aktywnosc-fizyczna/aktywnosc-fizyczna-a-choroby-metaboliczne/
