Adaptogenami nazywa się rośliny, których stosowanie pomaga zaadaptować ludzki organizm do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Okazuje się, że wykorzystywane były one w medycynie ludowej i naturalnej już tysiące lat temu.
Charakterystyka adaptogenów
Rośliny adaptogenne wykazują silny wpływ na ciało i umysł człowieka. Istnieją trzy wymogi, które powinien spełniać dany gatunek, aby móc zaliczyć go do adaptogenów. Zioła adaptogenne muszą być nietoksyczne, czyli przyjazne dla ludzkiego organizmu i nieuzależniające. Ponadto powinny przygotowywać ludzki organizm do łagodniejszej reakcji na bodźce stresowe, nie pozbawiając go jednocześnie rezerw energii. Adaptogeny mają też wspierać organizm w przywracaniu jego naturalnej równowagi.
Ogólniej rzecz ujmując, najlepsze adaptogeny to rośliny, których stosowanie pomaga niwelować skutki stresu, na który wystawiany jest organizm, a także sprawiają, że ludzkie ciało lepiej przystosowuje się do danych warunków.
Adaptogeny w obcych kulturach
Nie od dziś wiadomo jednak, że stosowanie wybranych roślin może przynosić człowiekowi efekty, które można uznać za najlepsze. Adaptogeny od dawnych czasów były chętnie stosowane przez osoby zamieszkujące tereny dalekiego wschodu, znane są w tradycyjnej medycynie m.in. Chin, Japonii, Koreii, Indii czy Iranu. To właśnie tam były one często spotykane i używano ich do wytwarzania eliksirów dla wysoko postawionych członków społeczeństwa. Sam Czyngis-chan, legendarny mongolski władca, miał spożywać trunek tego rodzaju, nazywając go „boską miksturą”.
Receptura „boskiej mikstury” po jego śmierci dostała się w ręce ludności zamieszkującej obszary południowej Syberii, skąd została przekazana kolejnym ludziom. Co ciekawe, ta sama formuła służyła jako źródło inspiracji naukowcowi Lazarevowi, który jako pierwszy zdefiniował adaptogeny w tej formie, którą znamy dziś.
Najskuteczniejsze adaptogeny, które znamy dziś
To właśnie naukowcom, wśród których były takie nazwiska jak Lazarev i Brekhman, zawdzięczamy dzisiejszą wiedzę na temat adaptogenów. Mimo że badania nad adaptogenami rozpoczęto w 1943 roku, po dziś dzień nie wiadomo, na jakiej zasadzie właściwie działają. Wiadomo jednak, które z nich uznaje się za najskuteczniejsze. Adaptogeny te to między innymi:
- ashwagandha,
- szczodrak krokoszowaty,
- różeniec górski,
- gotu kola,
- cytryniec chiński.
Najskuteczniejsze adaptogeny, czy raczej rośliny adaptogenne, działają na organizm na poziomie komórkowym. Oddziaływają na kilku płaszczyznach – wspierają układ immunologiczny, wpływają pozytywnie na odporność na stres, zarówno psychiczny, jak i środowiskowy, a także mają działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu opóźniają proces starzenia.
Mimo że dokładny sposób działania adaptogenów wciąż nie został opisany, to ich skuteczność jest niepodważalna. Dowodzą jej doświadczenia ludzi pochodzących z różnych środowisk kulturowych zebrane na przestrzeni kilku tysięcy lat. Miejmy nadzieję, że ludzie dalej będą pogłębiać swoją wiedzę na ten temat i już wkrótce dokładnie zrozumiemy mechanizm ich działania.
