Kangurowanie to metoda opieki nad noworodkiem polegająca na jednym z najbardziej naturalnych dla człowieka sposobie budowania więzi – przytulaniu. Ciepło drugiego człowieka, jego dotyk i czułość powodują rozwój poczucia bezpieczeństwa i spokoju, tak potrzebnego każdemu człowiekowi, niezależnie od wieku i płci, jednak noworodkom, które niedawno opuściły bezpieczne łono mamy, szczególnie. Dlatego tak ważne jest kangurowanie noworodka, czyli kontakt „skóra do skóry” z jego matką. Na czym dokładnie polega kangurowanie i jakie ma ono znaczenie dla rozwoju noworodka?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pierwsze dwie godziny po przyjściu na świat noworodek powinien spędzić przy mamie, w bezpośrednim kontakcie z jej skórą. Bliski kontakt z matką zapewnia noworodkowi poczucie bezpieczeństwa, zmniejszenie tak zwanego stresu okołoporodowego zarówno u maleństwa, jak i jego mamy. To, co wydaje się nam najbardziej naturalne, nazywane jest właśnie kangurowaniem i wchodzi od 2011 roku w skład zaleceń poporodowych stosowanych na polskich oddziałach położniczych.
Kangurowanie po porodzie
Kontakt z mamą zaraz po urodzeniu, poza funkcją psychologiczną i emocjonalną, ma również wpływ prozdrowotny na organizm noworodka, z uwagi na zasiedlanie jego flory bakteryjnej poprzez bakterie bytujące na skórze matki. Pobieranie pokarmu przez noworodka w krótkim czasie od narodzin bezpośrednio z piersi mamy również pozytywnie wpływa na jego organizm, dzięki poborowi siary – pierwszego wydzielanego przez matkę pokarmu zawierającego ogromne ilości przeciwciał wpływających na odporność dziecka przez całe jego życie.
Maluch wzmacnia się, jego flora bakteryjna otrzymuje najlepszą z możliwych podstaw budujących odporność na całe życie, a bliskość zacieśnia przy tym jego więź z matką. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje karmienie piersią co najmniej przez pierwszych sześć miesięcy życia dziecka, uznając mleko matki za najlepszy pokarm dla noworodka. Jeśli jednak występują powikłania po ciąży lub organizm matki nie produkuje wystarczającej do wykarmienia noworodka ilości pokarmu, podawane jest wówczas, po konsultacji z lekarzem, mleko początkowe, odpowiednie do stosowania już od pierwszych dni życia. Następnie od 6 miesiąca życia można podawać dziecku mleko następne, takie jak Enfamil Premium MFGM 2.
Kangurowanie a komplikacje okołoporodowe
Jeśli kontakt maleństwa z matką bezpośrednio po porodzie nie jest możliwy z powodu komplikacji okołoporodowych i konieczności operowania noworodka lub mamy, hospitalizacji lub przetrzymania noworodka w inkubatorze, kontakt i czułość muszą zaczekać na najbliższy możliwy moment. Takie sytuacje zdarzają się na oddziałach położniczych i nie należą do najprzyjemniejszych. Bywa jednak tak, że zamiast ogrzewania maleństwa sztucznymi lampami i urządzeniami, możliwa jest przynajmniej częściowa pomoc w tym procederze mamy maleństwa.
Kontakt z prawdziwym ludzkim ciepłem jest dla każdego z nas naturalnie zdrowszy niż nawet najbardziej zaawansowana aparatura medyczna. Dzięki tej myśli rozwinął się właśnie termin „kangurowania”. W krajach, w których opieka medyczna nie jest tak rozwinięta jak na Zachodzie, kangurowanie od lat zastępowało inkubatory nawet w cięższych przypadkach powikłań poporodowych. Dzieci poddawane kangurowaniu przebywały przy ciele matki w specjalnych chustach praktycznie 24 godziny na dobę, regenerując się i uspokajając dzięki tej naturalnej formie kontaktu.
Tę metodę wprowadzono jako alternatywę skłaniającą się ku pierwotnym, kierowanym instynktami metodom opieki również w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych po zaobserwowaniu, jak „kangurowane” dzieci radzą sobie lepiej z codziennymi zadaniami, lepiej rozwijają się i sprawniej działają w grupie rówieśniczej w porównaniu do tych maluchów, które nie otrzymały takiej ilości czułości, ciepła i kontaktu z matką, jak one. Kangurowanie pozytywnie wpływa na rozwój psychofizyczny noworodka, rozwijając jego funkcje psychologiczne, budując silniejszą odporność na czynniki zewnętrzne i stres, zwiększając jego pewność siebie i siłę do działania w przyszłości. Dzięki kangurowaniu rozwój układu nerwowego i hormonalnego noworodka przebiega sprawniej, maluch łatwiej zasypia, słysząc bicie serca i czując ciepło ciała dorosłego.
Kangurować może także tata!
Opieka nad noworodkiem i bliski kontakt z maluchem sprawiają, że ojciec dziecka może bezpośrednio uczestniczyć w rozwoju noworodka, rozwinąć więź z maleństwem i poczuć się potrzebnym w sferze przez wiele lat zarezerwowanej głównie dla matek – kontakcie „skóra do skóry” z kilkudniowym maluchem. Chusty do noszenia dzieci oraz specjalne nosidła ułatwiają kangurowanie na co dzień. Kangurowanie po cięciu cesarskim pozytywnie wpływa także na regenerację organizmu matki po porodzie, dzięki poczuciu szczęścia i spokoju, jakie daje bliski kontakt z nowo narodzonym maleństwem.
Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia i zapewnia najwięcej korzyści Twojemu dziecku. Enfamil Premium MFGM 2, mleko następne, jest dobrym rozwiązaniem dla mam, które z różnych względów nie mogą karmić piersią.
Bibliografia:
- Bajek A. i in. Kangurowanie – zalecany pierwszy bezpośredni kontakt ciała noworodka z ciałem matki, Hygeia Public Health 2014, 49(3): 417-420 http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2014/hyg-2014-3-417.pdf Data dostępu 14.05.2021
- Cieślak-Osik B., Kangurowanie na trudny start https://nbas.pl/wp-content/uploads/2017/07/Kangurowanie-na-trudny-start.pdf Data dostępu 14.05.2021
