Udar mózgu, bez względu na jego typ, jest bardzo poważnym stanem neurologicznym, który może prowadzić do powstania powikłań w postaci różnorodnych deficytów funkcjonalnych. Wśród nich najczęściej pojawiające się to problemy z mową, mobilnością i poruszaniem się, jak również pamięcią, koncentracją czy emocjami.
Szeroko pojęta rehabilitacja po udarze mózgu odgrywa tu ważną rolę w powrocie do zdrowia, pozwalając pacjentom bądź to odzyskać utracone funkcje, bądź też nauczyć się nowych strategii kompensacyjnych. Poniżej przedstawiamy typy rehabilitacji stosowanej po udarze oraz ich znaczenie dla pacjentów.
Udar wpływa na wiele aspektów ludzkiego funkcjonowania, zatem rehabilitacja również musi się odbywać na wielu płaszczyznach, w oparciu o plan rehabilitacji po udarze. Prowadzona jest fizjoterapia, która ma na celu przywrócenie sprawności ruchowej oraz siły mięśniowej u pacjenta, jak również poprawę koordynacji oraz równowagi. W jej zakresie wykonywane są zarówno ćwiczenia aktywne, jak i pasywne, które mają prowadzić do zwiększenia zakresu ruchu, terapia wykorzystująca bieżnie czy urządzenia wspomagające np. reedukację chodu, a także trening równowagi. Oprócz wiedzy i doświadczenia specjalisty niezbędny jest tu nowoczesny sprzęt oparty na najnowszych osiągnięciach zarówno technologii, jak i medycyny, taki jak egzoszkielety, roboty rehabilitacyjne czy urządzenia wspomagające pionizację.
Kolejna forma, jaką przyjmuje rehabilitacja po udarze jest terapia logopedyczna polegająca na usprawnianiu języka i przywróceniu bądź poprawie mowy. Wsparcie logopedy jest niezbędne w przypadku afazji, dyzartrii jak również trudności w połykaniu. Specjalista prowadzi z pacjentem ćwiczenia językowe, wykonuje trening artykulacyjny, który stanowi wsparcie dla poprawnej wymowy dźwięków, jak również wykonuje terapię wspomagającą połykanie, np. poprzez wykonywanie ćwiczeń mięśni gardła.
Istotne miejsce w przypadku rehabilitacji po udarze zajmuje również rehabilitacja neurologiczna po udarze czyli terapia neuropsychologiczna, której zadaniem jest poprawa funkcji poznawczych – pamięci, uwagi, myślenia czy orientacji. Rehabilitację taką prowadzi się poprzez terapię poznawczą z wykorzystaniem ćwiczeń umysłowych, gier logicznych i programów komputerowych, ale również wdrażanie strategii kompensacyjnych oraz terapię wspierającą w radzeniu sobie z emocjami, depresją lub lękiem po udarze. Ważny element całego procesu powrotu do sprawności stanowi także terapia zajęciowa, której zadaniem jest pomoc pacjentowi w odzyskaniu samodzielności przy wykonywaniu codziennych czynności, takich jak ubieranie się, gotowanie czy higiena osobista.
Po udarze, często osłabieniu ulega też funkcja manualna ręki, dlatego też stosuje się ćwiczenia w ramach rehabilitacji ręki po udarze, wzmacniające mięśnie dłoni i palców, z zastosowaniem urządzeń rehabilitacyjnych oraz wdraża terapię czynnościową, która polega na wykonywaniu precyzyjnych ruchów ręką. Pamiętać też trzeba o nie fizycznym aspekcie rehabilitacji pacjentów po udarze, a mianowicie terapii emocjonalnej i społecznej, które pomagają w radzeniu sobie z emocjonalnymi skutkami udaru, takimi jak depresja, lęk czy izolacja społeczna.
