Pleśniawki u dorosłych – skąd się biorą i jak je leczyć?

Pleśniawki to białe zmiany przypominające zsiadłe mleko, spowodowane infekcją grzybiczą. Najczęstszą przyczyną pleśniawek są drożdżaki z rodzaju Candida. Występują w obrębie jamy ustnej, najczęściej na języku, podniebieniu i wewnętrznej części policzków. Pojawiają się w okresie obniżonej odporności. Leki na pleśniawki powinny być stosowane już w momencie zauważenia pierwszych objawów. Jak wyglądają pleśniawki? Czy istnieje skuteczny lek na pleśniawki u dorosłych?

Czym są pleśniawki?

Pleśniawki to jeden z objawów infekcji błony śluzowej jamy ustnej spowodowanej przez drożdżaki. Najczęstszym patogenem odpowiedzialnym za powstawanie pleśniawek są grzyby z rodzaju Candida albicans. Infekcja wywołana przez Candida nazywana jest kandydozą. Drożdżaki te występują fizjologicznie w organizmie człowieka, najczęściej na skórze, w jamie ustnej, jelitach oraz pochwie i nie powodują żadnych niepokojących objawów. Jednak, jeśli środowisko wewnątrz jamy ustnej się zmieni, w sposób który sprzyja rozwojowi grzybów, mogą pojawić się pleśniawki jamy ustnej¹.

Zaburzenie równowagi organizmu jest przyczyną często nawracającej i trudnej do wyleczenia kandydozy jamy ustnej. Pleśniawki są często pierwszym objawem obniżenia odporności organizmu. Leczenie przeciwgrzybicze powinno być wdrożone jak najszybciej, aby nie dopuścić do przedostania się grzyba do krwi, co może skutkować groźną infekcją całego organizmu².

Pleśniawki u dorosłych – przyczyny

Pleśniawki na języku, jak już wspomniano wcześniej, mogą być skutkiem obniżonej odporności organizmu. Sprzyja im także niewłaściwa higiena jamy ustnej. Oprócz tego istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko występowania pleśniawek^3,4:

• długotrwałe stosowanie antybiotyków,
• stosowanie leków immunomodulujących i cytotoksycznych,
• choroby endokrynologiczne, na przykład cukrzyca,
• choroby przebiegające z obniżeniem odporności,
• podeszły wiek,
• niedobory pokarmowe.

Pleśniawki w ciąży

Pleśniawki w jamie ustnej mogą pojawić się także w trakcie ciąży. Ze względu na zmiany hormonalne, takie jak wzrost stężenia estrogenów i progesteronu, dochodzi do zwiększenia ukrwienia dziąseł. Zmiany mikroflory jamy ustnej w ciąży przyczyniają się również do zmian równowagi między bakteriami a obecnymi często w jamie ustnej drożdżakami Candida. Powoduje to rozwój infekcji grzybiczej i pojawienie się pleśniawek⁵.

Jak wyglądają pleśniawki?

Jak wyglądają pleśniawki? Zazwyczaj są łatwe do rozpoznania, ponieważ wyglądają jak drobne, białe plamki o konsystencji zsiadłego mleka. Mogą pojawiać się na języku, podniebieniu oraz wewnętrznej części policzków. Mogą występować pojedynczo lub łączyć się w większe grupy. Po mocniejszym przetarciu pleśniawki mogą odpaść, zostawiając pod spodem żywoczerwone plamki, które mogą krwawić⁶.

Inne objawy u dorosłych to⁶:

• pęknięcia w kącikach ust,
• zaburzenia smaku,
• nieprzyjemny smak w ustach,
• ból w jamie ustnej,
• problemy z jedzeniem i piciem.

Pleśniawki – leczenie

Pleśniawki zwykle leczy się środkami przeciwgrzybiczymi. Leczenie łagodnych lub umiarkowanych infekcji jamy ustnej polega na stosowaniu leku przez 7 do 14 dni. Leki na pleśniawki obejmują klotrimazol, mikonazol lub nystatynę. W przypadku ciężkich infekcji najczęstszym sposobem leczenia jest flukonazol podawany doustnie lub dożylnie¹. Oprócz tego warto stosować leki takie jak Chlorchinaldin⁷. Preparat ma postać wygodnych tabletek do ssania, które pomagają w łagodzeniu dolegliwości bólowych oraz zapobiegają rozwojowi grzybów.

Chlorchinaldin skład:

• chlorochinaldol 2mg,
• kwas cytrynowy jednowodny,
• sacharoza,
• karmeloza sodowa,
• talk,
• magnezu stearynian.

Profilaktyka pleśniawek

Jest kilka rzeczy, które można zrobić, aby zapobiec powstawaniu pleśniawek. Najważniejsze czynniki, których należy unikać, to noszenie protez w nocy oraz takich, które nie są idealnie dopasowane. Mogą się pod nie dostawać resztki jedzenia, które później stanowią pożywkę dla bakterii. Palenie również sprzyja powstawaniu pleśniawek. Pleśniawki jamy ustnej mogą być infekcją nawracającą⁶.

Oprócz tego należy⁶:

• myć zęby dwa razy dziennie,
• dbać o czystość protezy zębowej,
• regularnie chodzić do dentysty, szczególnie jeśli chorujesz na cukrzycę bądź inne choroby wpływające na układ odpornościowy.

Bibliografia:

1. https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/thrush/index.html [dostęp: 19.12.2021].

2. Petkowicz B., Skiba-Tatarska M., Wysokińska-Miszczuk J., Kandydoza jamy ustnej. Gerontologia Polska. 2006; 14 (4): 160-164.

3. Farah C. S., Lynch N., McCullough M. J., Oral fungal infections: an update for the general practitioner. Aust Dent J. 2010;55 Suppl 1:48-54.

4. Patil S., Rao R. S., Majumdar B., Anil S., Clinical Appearance of Oral Candida Infection and Therapeutic Strategies. Front Microbiol. 2015;6:1391.

5. Bett J. V. S., Batistella E. Â., Melo G., et al., Prevalence of oral mucosal disorders during pregnancy: A systematic review and meta-analysis. J Oral Pathol Med. 2019;48(4):270-277.

6. https://www.nhs.uk/conditions/oral-thrush-mouth-thrush/ [dostęp: 19.12.2021].

7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Chlorchinaldin VP [dostęp: 19.12.2021].