W gabinecie lekarskim każdego dnia wytwarzane są odpady medyczne. Są to m.in. odzież ochronna, podkłady, wzierniki czy strzykawki z igłami. Nie mogą być one wyrzucane do jednego pojemnika. Mają bowiem odmienny potencjał zakaźny. Właśnie dlatego gabinet musi być wyposażony w pojemniki na odpady medyczne różnego typu, które w sposób niebudzący wątpliwości umożliwią właściwą i bezpieczną segregację.
Jak postępować z odpadami medycznymi?
Gospodarowanie odpadami medycznymi wytwarzanymi w gabinetach lekarskich nie może być dziełem przypadku. Nie jest to też kwestia, którą można regulować wewnętrznymi przepisami placówki świadczącej usługi zdrowotne.
O tym, jak postępować z odpadami medycznymi mówi Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. Zgodnie z przepisami należy je gromadzić w specjalnych pojemnikach lub workach wyłącznie w miejscu, w którym powstają. Lekarz nie może więc wrzucić wykorzystanego do badania wziernika ginekologicznego czy wyjętej wkładki wewnątrzmacicznej do pojemnika na korytarzu lub w innym pomieszczeniu.
To nie wszystko! Zgodnie ze wspomnianymi przepisami wytworzone odpady muszą być w placówce medycznej wstępnie magazynowane, z uwzględnieniem ich właściwości i sposobu odzysku bądź utylizacji.
Do jakich pojemników wyrzucać odpady medyczne?
W zależności od rodzaju wytwarzanych odpadów powinny być one umieszczone w odpowiednich pojemnikach lub workach: https://sklep.meringer.pl/kategoria/higiena-i-dezynfekcja/pojemniki-na-odpady-medyczne.
W czerwonych pojemnikach lub workach muszą być umieszczane odpady zakaźne o kodach:
- 18 01 02 – części ciała i organy (wycięte podczas zabiegów i operacji), a także pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania,
- 18 01 03 – odpady z patogenami albo ich toksynami, które mogą wywołać choroby (np. podpaski higieniczne),
- 18 01 80 – zużyte peloidy (np. borowiny), wykorzystane przy wykonywaniu zabiegów o potencjale zakaźnym,
- 18 01 82 – resztki z posiłków przygotowywanych dla pacjentów z oddziałów zakaźnych.
Natomiast w żółtych pojemnikach lub workach powinny być umieszczane odpady, które nie są zakaźne, ale stwarzają zagrożenie dla zdrowia:
- 18 01 06 – niebezpieczne chemikalia (w tym odczynniki chemiczne),
- 18 01 08 – leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
- 18 01 10 – resztki amalgamatu dentystycznego.
W pojemnikach i workach innego koloru niż czerwony i żółty mogą być gromadzone odpady inne niż niebezpieczne o kodach:
- 18 01 01 – narzędzia chirurgiczne i zabiegowe,
- 18 01 04 – odpady, które nie zawierają patogenów i toksyn przenoszących choroby zakaźne (np. odzież jednorazowa),
- 18 01 07 – chemikalia i odczynniki chemiczne, które nie zawierają niebezpiecznych substancji,
- 18 01 09 – środki farmakologiczne inne niż leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
- 18 01 81 – zużyte peloidy (np. borowiny), wykorzystane przy wykonywaniu zabiegów niemających potencjału zakaźnego.
Jakie wymogi muszą spełniać pojemniki na odpady medyczne?
Pojemniki na odpady medyczne (podobnie jak i worki z folii polietylenowej) są wyposażeniem jednorazowego użytku. Gdy minie okres ich użytkowania (nie dłużej niż 72 godziny) lub wypełnią się do dwóch trzecich pojemności – należy je szczelnie zamknąć i przekazać wraz z zawartością do utylizacji.
Do pojemników można wrzucać także przedmioty o ostrych krawędziach i końcach. Właśnie dlatego są produkowane z materiału sztywnego i odpornego na przebicia czy pęknięcia. Worki nie spełniają tego wymogu, dlatego nie należy do nich wrzucać m.in. igieł.
W razie uszkodzenia pojemnika konieczne jest jego włożenie do większego zbiornika. Właśnie dlatego placówka medyczna powinna być wyposażona w kilka rozmiarów pojemników. Dostępne są zarówno całkiem małe o pojemności 0,5–0,8 l, jak i bardzo duże -20 l.
Pojemniki powinny być wykorzystywane w gabinetach lekarskich zgodnie z przeznaczeniem i być oznaczone w taki sposób, aby personel nie miał wątpliwości, gdzie umieścić wytwarzane odpady. Jest to bowiem element wstępnej selekcji nieczystości, a co za tym idzie – ich właściwego magazynowania przed utylizacją.
Bibliografia
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001975/O/D20171975.pdf, dostęp: 10.05.2023 r.
- Odpady medyczne, Główny Inspektorat Sanitarny, https://www.gov.pl/web/gis/odpady-medyczne2, dostęp: 10.05.2023 r.
