Dawno, dawno temu
Historia soi sięga ok. 1100 roku p.n.e. Jako pierwsi, cudowne właściwości soi odkryli Chińczycy i również jako pierwsi wprowadzili ją do jadłospisu. Dopiero na początku naszej ery dotarła ona do Japonii a później do Korei. W wymienionych krajach soja nazywana jest świętą rośliną i zajmuje czołowe miejsce w rodzimej kuchni. Badania nad soją dostarczają zaś niezbitych dowodów na to, że codzienne spożywanie soi przez Chińczyków i Japończyków leży i podstawy sekretu ich dobrego stanu zdrowia i długowieczności.
Do Europy soja dotarła dopiero w XVI wieku jako składnik pasz zwierzęcych i roślinę do wyrobu oleju jadalnego. W latach 60-tych ubiegłego stulecia wskutek poszukiwania nowych produktów stanowiących źródło białka, zaczęto wykorzystywać soję do produkcji mąki, grysiku, kaszy i koncentratów sojowego białka.
Obecnie ponad polowa rocznych świtowych zbiorów soi ma miejsce w Stanach Zjednoczonych.
Co zawiera soja?
Spożywanie soi to bez wątpienia nie tylko moda na nowy trend kulinarny, ale przede wszystkim zdrowe podejście do problemu żywienia. Dostarcza ona organizmowi pełnowartościowego białka, wielu niezbędnych składników mineralnych i witamin. Soja powinna więc znaleźć się w codziennym jadłospisie wegetarian, a mleko sojowe może zastąpić mleko krowie.
Oprócz wyżej wymienionych składników soja jest również źródłem węglowodanów i niezbędnych a jednocześnie najzdrowszych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Przykładowe wartości odżywcze 100 gram suchego ziarna soi:
- Energia – 1597 kJ, 382 kcal
- Białko – 34,3 g
- Tłuszcz – 19,6 S
- Węglowodany 32,7 g
- Sód – 1 mg
- Potas – 2132 mg
- Wapń – 240 mg
- Fosfor – 743 mg
- Magnez – 216 mg
- Żelazo – 8,9 mg
- Cynk 3,46 mg
- Miedź – 1,5 mg
- Mangan – 2,49 mg
- Witamina A: Ekw. Retinoli – 2 mg, B-karoten – 12 mg
- Witamina E: Ekw. A-tokoferolu – 0,78 mg, Tiamina – 0,69 mg, Ryboflawina – 0,189 mg, Niacyna 1,18 mg
- Witamina B6 – 0,81 mg
- Kwasy tłuszczowe nasycone – 2,82 g
- Kwasy tłuszczowe jednonienasycone – 4,07 g
- Kwasy tłuszczowe wielonienasycone – 11,29 g
- Sacharoza – 4,8 g,
- Błonnik pokarmowy 15,7 B.
Soja dla sercowców
Wśród wielu zalet soi na uwagę zasługuje obniżanie poziomu „złego” cholesterolu bez jednoczesnego obniżania poziomu „dobrego” cholesterolu. Takie działanie wpływa bezpośrednio na zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby miażdżycę. Drugim atutem soi jest również zawartość izoflawonów, czyli związków działających podobnie jak przeciwutleniacze – przeciwnowotworowo i ochronnie na serce. Wystraczy spożywać dziennie około 85 g suchego ziarna soi by obniżyć poziom cholesterolu o ok. 20%.
Soja dla alergików
Obecnie mamy do czynienia z bardzo licznymi przypadkami alergii lub nietolerancji mleka krowiego. Efektem powyższych dysfunkcji organizmu mogą być zmiany skórne, stany chorobowe układu oddechowego oraz choroby układu pokarmowego. Produktem alternatywnym dla mleka krowiego jest obecnie mleko sojowe. Ponieważ soja jest rośliną, prawdopodobieństwo wystąpienia w tym przypadku alergii krzyżowej jest w zasadzie znikome.
Soja przeciw osteoporozie
Przyczyną wystąpienia osteoporozy jest spadek estrogenu we krwi u kobiet po menopauzie. W celu zapobiegania resorpcji tkanki kostnej, leczniczo stosuje się estrogen. Można go jednak skutecznie zastąpić jednym z izoflawonów (genistenem), którego źródłem występowania jest właśnie soja. Przeprowadzone w tym zakresie badania jednoznacznie potwierdziły fakt wystąpienia zależności między spożywaniem soi a obniżeniem ryzyka wystąpienia osteoporozy. Proteiny sojowe w porównaniu z proteinami pochodzenia zwierzęcego wpływają na zmniejszenie (o ok. 50%) wydalania wapnia wraz moczem.
Soja łagodzi objawy menopauzy i zaburzeń hormonalnych
Zapewne większość kobiet zna doskonale efekt nabrzmiałych i obolałych piersi. Objawom tym mogą towarzyszyć nieregularne i bolesne miesiączki, zatrzymanie płynów w organizmie i bóle głowy. Te objawy mogą być sygnałem zbliżającej się menopauzy, jak również zaburzeń hormonalnych, w których ma miejsce duże stężenie i przewaga estrogenów nad progesteronem. Sytuacja taka może wystąpić na przykład w wyniku przyjmowania środków antykoncepcyjnych.
Leczenie tych dolegliwości odbywa się z wykorzystaniem HTZ (hormonalnej terapii zastępczej). Niemniej bardzo korzystnym rozwiązaniem dla wielu kobiet, które z określonych powodów nie mogą przyjmować hormonów zwierzęcych, może być wykorzystanie estrogenu zawartego w soi, który z powodzeniem jest w stanie zrekompensować zredukowane funkcjonowanie endogennego estrogenu.
